مرد متوهم ایرانی

 

 

با «مرد متوهم ایرانی» آشنا شوید:

مقدمه بسیار مهم: آنچه توصیف می کنم، مصداق عموم مردان ایرانی نیست. گروهی چنین اند. و من ترجیح می دهم تخمین نزنم تعدادشان را.

دیروز یکی از مراجعانم می گفت همسرش رفیقی دارد که همیشه می گوید: ما مردها این روزها تبدیل شده ایم به عابربانک. آلت تناسلی مان هم چیزی نیست جز لوله ای برای دفع ادرار. یاد کتاب مشهور فروید افتادم: لطیفه و ارتباطش با ناخودآگاه.

 

مرد ایرانی در آستانه سده ۱۴۰۰؛ با باورهایی که از هزارسال قبل در ذهنش کاشته شده، رسیده به دنیای مدرن و مثل آلیس در سرزمین عجایب، هاج و واج مانده؛ بی اینکه بخواهد حتی این سردرگمی را بپذیرد. نامش را می گذارم «مرد متوهم ایرانی» و توصیفش می کنم با این ۷ ویژگی. هرچند که درمان این سندرم (نشانگان؛ مجموعه علایم) بسیار دشوارتر است از توصیفش.

 

۱- اولین ویژگی مرد متوهم ایرانی این است که خود نمی داند و نمی خواهد بداند داستانش چیست. مردی که بپذیرد چارچوب های ذهنی اش را باید عوض کند، اولین قدم را برای درمان برداشته. پیچ درمان مرد متوهم ایرانی همین است.

 

۲- مرد متوهم ایرانی موجود غریبی نیست. همان است که احتمالا اجدادش بوده. با هیچ زنی مشکلی ندارد، جز زنی که با او زندگی می کند. مرد متوهم ایرانی را مادر و خواهرش می پرستند. حتی ممکن است زنی که نامزد یا دوست دختر یا پارتنر اوست، و «همسر» نیست، تحسینش کند. مردی است قوی و حمایتگر، بیشتر از نظر مادی و کمتر از نظر عاطفی؛ مردی است که مراقبت از خانواده اش و تامین نیازهای آنان را وظیفه خود می داند و در برابر دیگران، همه هوش و حواسش به حفظ قلمرو خود است. او از دور، مردی ایده آل است. فقط زنی که زن او می شود، آن روی سکه را می بیند.

 

۳- ویژگی غالب شخصیتی مرد متوهم ایرانی، خود مشاهده گری افراطی است. اگر تمایز داشته باشد، مثلا تحصیلات بالا، یا پول زیاد، یا موقعیت اجتماعی بالا، خودبزرگ بینی بیشتری دارد و درمانش هم سخت تر است. او‌ چندان اهل تعامل نیست. از همدلی و همدردی با دیگران لذت نمی برد؛ برعکس، می خواهد از بالا به همه نگاه کند. به دیگران یاری می رساند، اما بیش از سر همراهی، برای قدرت نمایی. می خواهد همیشه برنده باشد. گفتگو نمی کند، مگر با هدف برد برای خودش و باخت برای طرف مقابل؛ و اگر نبرد، میزند زیر میز. (و چه  نزدیک است این، به آنچه خاویر کرمنت در کتاب بی شعوری وصف می کند).

 

۴- مرد متوهم ایرانی، در ذهن ناهشیارش، زن ایده آل را ترکیبی می بیند از یک عروسک سکسی، و یک کلفت زحمتکش. از انقلاب کشاورزی تا امروز، این باور در اعماق ذهن او ریشه دوانده که: زن، ملک مرد است؛ خرجش را می دهم، کسی حق ندارد چپ بهش نگاه کند، اما او هم در عوض، باید لذت جنسی مرا تامین کند؛ کارهای خانه ام را بکند و بچه ام را بزرگ کند، و همه اینها بی حرف و حدیث. در نگاه این مرد، اگر همسرش از سکس لذت نبرد و حتی آزار ببیند، خیالی نیست. چیزی که عوض دارد گله ندارد. برای رفت و روب و شست و شوی و پخت و پز هم دلیلی برای قدردانی وجود ندارد. وظیفه است.

 

۵-  اگر مردان قدیم، زنان شان را اموال خود حساب می کردند یا خدمه منزل، از او انتظار دلبری نداشتند. اما مرد متوهم ایرانی زنی که بوی قرمه سبزی بدهد را تحمل نمی کند. او در دنیای مدرنی که زنان کنار مردان ایستاده اند، از مواجهه با زنانگی و زیبایی زنان دیگر گریزی ندارد. نمی خواهد کم بیاورد؛ پس می خواهد زن او درخشش هم داشته باشد. ترکیب عروسک و کلفت، متناقض است؟ دقیقا هست و مشکل هم دقیقا از همین جا شروع می شود. برای همین هم مرد متوهم ایرانی را هیچ زنی راضی نمی کند.

 

۶- مرد متوهم ایرانی، آن قدر که پدرانش بودند، اخلاق گرا نیست. او به خود حق می دهد زنی داشته باشد و معشوقه هایی. هرکس جای خودش را دارد. او نمی خواهد زن زندگی اش را رها کند و می گوید تار موی او را هم با زن دیگری عوض نمی کند؛ اما به خودش حق می دهد بخشی از زندگی جنسی و حتی عاطفی اش را با زنان دیگری سهیم کند. مرد محوری  را از دنیای سنتی گرفته اما فرد محوری دنیای مدرن را به صورت انتخابی به آن اضافه کرده. مرد متوهم ایرانی، آزادی و حق انتخاب، ارمغان دنیای مدرن را برای خودش می پسندد، اما برای همسرش نه.

 

۷- مرد متوهم ایرانی، مردی است ظاهرا محکم، با اعتماد به نفس وغیرقابل نفوذ، اما از درون، سرگردان است و ناخرسند و شکننده. او نتوانسته بین مختصات قدیم و مقتضیات جدید ارتباط برقرار کند. هم خدا را می خواهد و هم خرما را و دستش از هردوی آن ها کوتاه است. او زن دنیای جدید را نمی شناسد؛ درعین حال که خودش هم مرد دنیای قدیم نیست. نتیجه این ناهمگونی هم، رنجی است که خود می برد و به دیگران تحمیل می کند.

حتما متناظر با «مرد متوهم ایرانی» زن متوهم ایرانی هم هست. درباره آن هم خواهم نوشت.

 

این پرسش و پاسخ ها را هم نگاه کنید:

 

 سپاس از همراهی شما! مشتاق هستیم نظر شما را درباره این مطلب بدانیم. اگر عضو سایت نیستید اینجا ثبت نام کنید.

*پس از عضویت برای ارسال دیدگاه از منوی ورود به سایت وارد شوید.